Το μυστικό που κρύβεται πίσω από τον τονισμό των λέξεων της Ευχής του Χριστού…
|Γιατί δεν την λένε όλοι κατά τον ίδιο τρόπο και δεν την τονίζουν με τον ίδιο τόνο;
“…Συμβαίνει να έχω ακούσει πολλούς θεοφοβούμενους χριστιανούς να εφαρμόζουν προφέροντας την προφορική αυτή προσευχή του Χριστού, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Αγίας Εκκλησίας και την Παράδοση.
Την χρησιμοποιούν και ιδιαιτέρως και στην κοινή λατρεία μέσα στον ναό.
Εάν κανείς τους παρακολουθήσει προσεκτικά και φιλικά θα αντιληφθεί ότι ο τόνος της φωνής με την οποία λένε την προσευχή αυτή διαφέρει από τον ένα στον άλλο.
Δηλαδή άλλοι τονίζουν την πρώτη λέξη της προσευχής λέγοντας «Κύριε Ιησού Χριστέ», τις άλλες δε λέξεις τις προφέρουν σε χαμηλότερο τόνο.
Άλλοι αρχίζουν την Προσευχή με χαμηλή φωνή, τονίζουν περισσότερο την λέξη Ιησού κι εξακολουθούν τα υπόλοιπα σε χαμηλό τόνο, όπως άρχισαν.
Άλλοι πάλι αρχίζουν χαμηλά την Προσευχή και προχωρούν τονίζοντας τις τελευταίες λέξεις «Ελέησόν με», ενώ η φωνή τους έχει κάτι το εκστατικό, και άλλοι, τέλος, λένε όλη την Προσευχή, «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλό», τονίζοντας μόνο τις λέξεις «Υιέ του Θεού».
Τώρα τι συμβαίνει;
Η Προσευχή είναι σ’ όλες τις περιπτώσεις η ίδια και μία.
Οι Ορθόδοξοι χριστιανοί έχουν μία και την αυτή πίστη.
Η γνώσις είναι κοινή σε όλους.
Πιστεύουν, δηλαδή, ότι η υπέρτατη αυτή προσευχή των προσευχών, περιλαμβάνει δύο πράγματα:
το όνομα «Κύριε Ιησού» και την επίκληση προς Αυτόν.
Αυτό το ξέρουν καλά όλοι.
Γιατί, όμως, δεν την λένε όλοι κατά τον ίδιο τρόπο και δεν την τονίζουν με τον ίδιο τόνο;
Γιατί η κάθε ψυχή συμβαίνει να τονίζει διαφορετικές λέξεις στην Προσευχή αυτή και δεν τονίζουν όλοι στο ίδιο μέρος, τις ίδιες λέξεις;
Πολλοί λένε ότι αυτό είναι αποτέλεσμα κάποιας συνήθειας, την οποίαν απεκόμισαν αντιγράφοντας άλλους ανθρώπους.
Άλλοι παραδέχονται ότι αυτό εξαρτάται από την κατανόηση των λέξεων και ανταποκρίνεται σε ατομική αντίληψη, τέλος δε άλλοι πιστεύουν ότι αυτό έχει σχέση με το ζήτημα της ευκολίας ή δυσκολίας την οποίαν έχει κάθε άτομο ως προς την προφορά των διαφόρων λέξεων.
Δεν θα μπορούσαμε να σκεφθούμε ότι αυτό που κινεί αόρατα τον τόνο είναι το Άγιο Πνεύμα το οποίον εντυγχάνει υπέρ ημών στεναγμοίς αλαλήτοις, μέσα σ’ εκείνους οι οποίοι δεν ξέρουν πώς και για ποιο πράγμα πρέπει να προσεύχονται;
Εάν ο κάθε ένας προσεύχεται στο όνομα του Ιησού Χριστού δια του Αγίου Πνεύματος, όπως λέει ο Απόστολος, το Άγιο αυτό Πνεύμα, που εργάζεται μυστικά μέσα στην ψυχή αυτού που προσεύχεται και του χαρίζει την προσευχή, είναι δυνατόν επίσης να εμπιστευτεί το αγαθοποιό του χάρισμα, παρά το γεγονός της ελλείψεως εκ μέρους του ανθρώπου αναλόγου δυνάμεως.
Εις τον ένα, το Άγιο Πνεύμα παρέχει το χάρισμα του φόβου του Θεού, στον άλλον, την αγάπη, στον τρίτον σταθερότητα πίστεως, σ’ άλλον ταπείνωσαν κ.ο.κ.
Εφ’ όσον έτσι έχει το πράγμα, αυτός ο οποίος έχει λάβει το χάρισμα της τιμής καί δοξολογίας προς την δύναμη του Παντοδυνάμου, στις προσευχές του, ασφαλώς θα τονίζει με ιδιαίτερη θέρμη την λέξη «Κύριε», επειδή είναι φυσικό να αισθάνεται περισσότερο την δύναμη και το μεγαλείο του Πλάστη του Σύμπαντος.
Αυτός που έχει λάβει την μυστική έκχυση της αγάπης στην καρδιά του, ρίχνεται στην έκσταση και γεμίζει από ευτυχία προφέροντας τις λέξεις «Ιησού Χριστέ», ακριβώς όπως κάποτε με έναν ορισμένο μοναχό, ο οποίος δεν μπορούσε να ακούσει το όνομα Ιησού και στις καθημερινές ακόμη ομιλίες, χωρίς να αισθανθεί ένα κύμα αγάπης και ευτυχίας να εκχύνεται από την καρδιά του.
Ο ακλόνητος προς την θεότητα του Χριστού και το Ομοούσιόν Του προς τον Πατέρα, γεμίζει με λαύρα πίστεως όταν λέει τις λέξεις «Υιέ του Θεού».
Αυτός που έχει λάβει το δώρο της ταπεινοφροσύνης καί γνωρίζει βαθειά τις αδυναμίες του, με τις λέξεις «Ελέησόν με», αισθάνεται την αμαρτωλότητά του και οι πάρα πάνω λέξεις που προφέρει, συντρίβουν κυριολεκτικά την καρδιά του, χωρίς να του βγάζουν την ελπίδα ότι η απέχθεια του Θεού για τα αμαρτήματα δεν είναι μεγαλύτερη από την αγάπη Του προς τον αμαρτωλό.
Αυτές είναι οι σκέψεις μου επάνω στο ζήτημα των διαφόρων τόνων φωνής, με τους οποίους οι διάφοροι άνθρωποι λέγουν την Προσευχή, στο όνομα του Ιησού.
Έτσι, λοιπόν, από τον τρόπο που ακούει κανείς να λέγεται η Προσευχή μπορεί να καταλάβει με τι χάρισμα είναι προικισμένος από τον Θεό εκείνος που την λέει.
Ένας αριθμός ανθρώπων με έχουν ερωτήσει και για το εξής ζήτημα:
Γιατί δεν παρουσιάζονται ενωμένα όλα αυτά τα σημεία των κρυμμένων πνευματικών χαρισμάτων;
Επειδή όχι μόνον μία, αλλά κάθε λέξις της Προσευχής θα μπορούσε να λεχθεί με ένα και του ίδιο τόνο, στην ερώτηση αυτή συνήθως απαντώ ως εξής:
Εφ’ όσον η χάρις του Θεού διανέμει τα χαρίσματα με σοφία στον κάθε άνθρωπο σύμφωνα με την δύναμή του, όπως το βλέπουμε και στην Αγία Γραφή, ποιος μπορεί με το περιορισμένο του μυαλό να μπει και να ερωτήσει το μυστήριο που διέπει τη διανομή της χάριτος αυτής;
Δεν είναι ο πηλός απόλυτα στην διάθεση του κεραμοποιού που φτιάχνει με αυτόν, αυτό το αντικείμενο ή το άλλο;”
Απόσπασμα αφήγησης ενός Πνευματικού σε έναν προσκυνητή από το βιβλίο «Περιπέτειες ενός προσκυνητή».